Ingoa o Vietnam

Taunga: 603

    Ko tenei tuhinga e pā ana ki te Tuhinga o mua te whenua Vietnam. Mo nga ingoa o nga tangata i Vietnam na, tirohia Ko te ingoa Vietnamese.

     Việt Nam Tuhinga o mua Ko Nam Việt (Southern Việt), he ingoa ka taea te tirotiro ki te Triệu whare rangatira (Rautau 2 o te tau BC, e mohiotia ana hoki ko Nanyue Basileia).¹  Ko te kupu “Việt” i ahu mai i te ahua poto o te Bach Viet, he kupu i whakahuatia mo te iwi i noho ki te tonga o Haina i nga wa onamata. Ko te kupu “Việt Nam", Me nga taurangi i roto i te raupapa hou, ka puta tuatahihia i te rautau 16 i roto i te whiti a Nguyen Binh Khiem. "Annam", I ahu mai hei ingoa Hainamana i te rautau whitu, ko te ingoa noa o te whenua i te wa o te koroni. Kaituhi Nationalist Phan Bội Châu whakaarahia te ingoa “Vietnam”I te timatanga o te rautau 20. I te wa i whakatuhia nga kawanatanga komunista me nga kawanatanga whakahee-komunista i te tau 1945, ka uru tonu raua hei ingoa rangatira mo te whenua. I te Ingarihi, ko nga taarua e rua e honoa ana ki te kupu kotahi, "Vietnam. " Heoi, "Viet NamI whakamahia e te United Nations me te kawanatanga Vietnamese.

     I nga wa katoa o te hitori, he maha nga ingoa i whakamahia hei tohu Vietnam. I tua atu i nga ingoa mana, kei kona ano etahi ingoa hei tuku mo nga rohe o Vietnam. Vietnam i huaina Wăn Lang i te wa Hùng Vương Pahuahua, Âu Lạc i te wa i kingi ai a Dương. Ko Nam Việt i te wa o te Huringa Triệu, Vạn Xuân i te wa o te Huarahi Tuarua, Đại Cồ Việt i roto i te whare hihiri o Earlyinh me te aorangi wawe o Lê. Tīmata i te 1054, i huaina a Vietnam Dai Viet (Pai Viet).² I te wa o te whare Hồ, ka karangahia a Vietnam Đại Ngu.³

Te putake o "Vietnam"

   Ko te kupu "Việt"(Āe) (Hainamana: 越; pinyin: Yuè; Cantonese Yale: Yuht; Wade – Giles: Yüeh⁴; Vietnamese: Việt), I tuhia tuatahihia te Hainamana Waenganui Waenga ma te whakamahi i te tohu “戉” mo te toki (he homopona), i roto i te wheua o te oracle me te papa parahi o te kingitanga o Shang (c. 1200 BC), a muri iho ko "越".⁴ I taua wa ka whakahua ki tetahi iwi, rangatira ranei ki te raki-raki o te Shang.⁵ I te timatanga o te rautau 8th BC, he iwi kei te waenganui o Yangtze i kiia ko Yangyue, he kupu i whakamahia mo nga iwi ki te tonga.⁵  I waenga o te 7th me te 4 nga rautau BC Yue /Việt tukuna ki te State of Yue i te riu o Yangtze o raro me ona tangata.^4,5

    Mai i nga rautau 3 o te tau BC i whakamahia te kupu mo nga taupori kore-Hainamana ki te tonga me te tonga tonga ki Haina me te raki Vietnam, me etahi whenua e kiia ana ko Minyue, Ouyue, Luoyue (Vietnamese: Lac Viet), me etahi atu, huihuia nga ingoa ko te Baiyue (Bách Việt, Hainamana: ..; pinyin: Bǎiyuè; Cantonese Yale: Baak Yuet; Vietnamese: Bach Viet; "Rau Yue / Viet"; ).^4,5  Ko te kupu Baiyue /Bach Viet tuatahi i puta mai i roto i te pukapuka Lüshi Chunqiu whakahiato 239 BC⁶

      In 207 BC, ko te rangatira nui o Qin rangatira Zhao Tuo / Triệu Đà te rangatiratanga Nanyue /Ko Nam Việt (Hainamana: ..; “Tonga Yue / Việt”) me tona whakapaipai i Panyu (hou Guangzhou). Ko tenei rangatiratanga he "tonga" na te mea i te tonga o etahi atu rangatiratanga o Baiyue penei i a Minyue me Ouyue, kei Fujian me Zhejiang hou. I muri mai ka uru atu nga uri Vietnamese ki tenei ingoa whakaingoa ahakoa i muri i te urunga o enei iwi ki te raki ki Haina.

     I roto i "Sấm Trạng Trình"(Ko nga Korero o Trạng Trình), poeta Nguyen Binh Khiem (1491-1585) hurihuri i te raupapa tuku iho o nga waahanga me te tuku i te ingoa ki tana ahuatanga hou: "Kei te hangaia a Vietnam" (Ko Việt Nam khởi tổ xây nền).⁷ I tenei wa, ka wehea te whenua i waenganui i te Trịnh Tuhinga o mua Nguyễn Tuhinga o mua. Na roto i te whakakotahi i nga ingoa o mua, Ko Nam Việt, Annam (Kei te Tonga), Dai Viet (Pai Pai), me "Nam quốc"(iwi tonga), Ka taea e Khiêm te hanga i tetahi ingoa hou e pa ana ki te kotahitanga whakakotahi. Ko te kupu “nam”E kore e kii i muri ko Việt ki te Tonga, engari ko tera Vietnam Ko "te Tonga" i te rereke ki a Haina, "Te Raki".⁸  Ko tenei whakamarama e pa ana Ki te ahau i roto i te whiti "Nam quốc sơn hà" (1077): "Kei runga i nga maunga me nga awa o te tonga te kingi o te tonga." Kairangahau Nguyễn Phúc Giác Hải kitea te kupu 越南 “Việt Nam”I runga i nga stelles 12 i whakairohia i nga rautau 16 me te 17, tae atu ki tetahi ki Bảo Lâm Pagoda, Hải phòng (1558).⁸  Nguyễn Phúc Chu (1675-1725) whakamahia te kupu i roto i te whiti: “Koinei te maunga tino morearea i Vietnam"(Việt Nam hiểm ải thử sơn điên).⁹ I whakamahia te ingoa rangatira e te Emepera Gia Long i 1804-1813.¹⁰  Ko te Jiaqing Emperor i whakaae Gia LongHe tono kia huri te ingoa o tona whenua ki Ko Nam Việt, ka hurihia te ingoa hei ke Việt Nam.¹¹  Ko te Đại Nam thực lục a Gia Long kei roto i nga tuhinga a-takawaenga mo te whakaingoa i te ingoa.¹²

   Ko te "Trung Quốc" 中國 te 'Waenganui Waenganui' ranei i whakamahia hei ingoa mo Vietnam by Gia Long i te tau 1805.¹¹  Minh Mạng whakamahia te ingoa "Trung Quốc" 中國 ki te karanga Vietnam.¹³  Ko te Emepara Nguyen Vietnamese a Minh Mạng i whakatoi i nga iwi tokoiti penei i nga Kamupodia, i kii te taonga tuku iho o te Confucianism me te uri Hanamana o China mo Vietnam, me te whakamahi i te kupu Han people 漢人 ki te korero ki nga Vietnamese.¹⁴  Minh Mạng I kii ko "Me tumanako tatou ka ngaro o raatau ahuatanga noho manene, ana ka pangia e nga tikanga Han [Sino-Vietnamese]."¹⁵ I tukuna enei kaupapa here ki te Khmer me nga iwi pukepuke.¹⁶  te Nguyen Ko te rangatira a Nguyễn Phúc Chu i kii i nga Vietnamese "Han people" i te 1712 i te rereketanga i waenga i nga Vietnamese me nga Chams.¹⁷ Ko nga kakahu Haini i whakamanahia e nga Nguyễn nga iwi Vietnamese.^18,19,20,21

    Te whakamahinga o teVietnam”I whakaorahia i enei waa e nga tangata whenua tae atu ki Phan Bội Châu, nana nei pukapuka Việt Nam vong quốc sử (Tuhinga o mua) i whakaputaina i te 1906. Ka whakapumautia ano e Chau te Việt Nam Quang Phục Hội (Te Rapu Whakaora o Vietnam) i te 1912. Heoi, ka whakamahi tonu te iwi whanui Annam me te ingoa “Vietnam”Kaore i tino mohiotia a tae noa ki te tutu o Yên Bái o te 1930, na te Việt Nam Quốc Dân Đảng (Te National National Party o Vietnam).²²  I nga timatanga o te 1940, te whakamahinga o teViệt Nam»Ua parare roa. I puta i te ingoa o Ho Chi Minh's Việt Nam Độc Lập Đồng Minh Hội (Viet Minh), i whakatuhia i te 1941, a i whakamahia ano e te kawana o French Indochina i te 1942.²³  Te ingoa “Vietnam”Has been official from 1945. I tangohia i te Pipiri e Bao Daite kawanatanga emepaea o Huế, a i te marama o Hepetema e te kawanatanga kaitautohe a Ho i Hanoi.²⁴

Ētahi atu ingoa

• Xích Quỷ (赤 鬼) 2879-2524 BC
• V Lang (文 郎 / Oranga) 2524-258 BC
• Āu Lạc (甌 雒 Anaka) 257-179 BC
• Nam Việt (..) 204-111 BC
• Giao Chỉ (.. / 交 阯) 111 BC - 40 AD
• Lĩnh Nam 40–43
• Giao Chỉ 43–299
• Giao Châu 299-544
• Vạn Xuân (..) 544 – 602
• Giao Châu 602-679
• He Nam (..) 679 – 757
• Trấn Nam 757-766
• He Ingoa 766–866
• Tĩnh Hải (..) 866 – 967
• Đại Cồ Việt (大 瞿 越) 968 – 1054
• Ệi Việt (大 越) 1054 – 1400
• Đại Ngu (大 虞) 1400 – 1407
• Nami Nam (大 南)²⁵ 1407-1427
• Đại Việt 1428–1804
• Đế quốc Việt Nam (Empire o Vietnam) 1804 – 1839
• Đại Nam 1839–1845
• Indochina (Tonkin, He Nam, Cochinchina) 1887 – 1954
• Hei Whakaaturanga Hou (Manapori Republic o Vietnam) 1945 - 1975
• Việt Nam Cộng hòa (Republic o Vietnam) 1954 - 1975
• Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam 1954 - 1974 (Te Kawanatanga o te Whakaputanga Whakawhitu o te Republic of South Vietnam)
• Hộa Hãa Hãa Chủ nghĩa Việt Nam (Republic of Republic o Vietnam) 1975 - đếe kore

Ko nga ingoa i etahi atu reo

     I roto i te reo Ingarihi, nga whakapapa Vietnam, Viet-Nam, me Viet Nam kua whakamahia katoa. Ko te putanga 1954 o Paetukutuku Korowaka Hou a Webster i hoatu e ia nga puka kore-whakauruhia me te hyphenated; hei whakautu i tetahi reta mai i te kaipanui, na nga kaiwhakatika i kii ko te puka takahuri Viet Nam i whakaaetia hoki, ahakoa i kii mai na te mea kaore i mohio nga Anglophones ki te tikanga o nga kupu e rua e hanga nei i te ingoa Vietnam, "kaore he mea miharo" he hiahia ki te whakataka i te waahi.²⁶ I te 1966, i mohiotia te kawanatanga a US ki te whakamahi i nga whakamaaramatanga e toru, me te hiahia a te Tari Kawanatanga ki te momo taarua.²⁷ I te 1981, ko te ahua takawaenga kua kiia he "rangi", e ai ki te kaituhi o Kotimana Gilbert Adair, a i taitara e ia tana pukapuka mo nga whakaahua o te whenua i roto i te kiriata e whakamahi ana i te momo kore-kore me te waahanga kore "Vietnam".²⁸

    Ko te ingoa Hainamana hou o Vietnam (Hainamana: Vietnam; pinyin: Yuènán) Ka taea te whakamaorihia hei "I tua atu i te Tonga", ka arahi ki nga tikanga a te iwi ko te ingoa he tohu ki te waahi o te whenua kei tua atu o nga rohe tonga o Haina. Ko tetahi atu o nga korero e whakaatu ana i kiia te iwi penei hei whakanui i te wehenga o te hunga i noho ki Haina he rereke ki nga iwi e noho ana i Vietnam.²⁹

  Ko nga Pakeha me nga Kaina i mua i whakapaehia ki a Vietnam na runga i a raatau ake whakamaoritanga Sino-Xenic o nga tohu Hainamana mo o raatau ingoa, engari i muri mai ka hurihia ki te whakamahi tika i nga tuhinga phonetic. I a Iapana, e whai ana i te Tuhinga o mua nga ingoa Annan (..) me te Etunan (Vietnam) i whakakapia e te whakawhiti phonetic Betonamu (ベ ト ナ ム), i tuhia ai hōtuhi katakana; Heoi, ka kitea tonu te ahua tawhito ki nga kupu whakahiato (hei tauira 訪 越, "He haerenga ki Vietnam").^{30, 31} I etahi wa ka whakamahia e te Manatū mo nga Take a iwi o Japan tetahi takikupu rereke Vietonamu (ヴ ィ エ ト ナ ム).³¹ Waihoki, i roto i te reo Korea, kia rite ki te anga ki te whakaheke i te hanja, te ingoa i ahu mai i a Sino-Korea Wolrama (..Tuhinga o mua Vietnam) kua whakakapihia e Beteunama (베트남) i South Korea a Wennam (..) i Te Tai Tokerau Korea.^32,33

… E whakahou ana…

BAN TU THU
01 / 2020