GIA ĐINH - Cochinchina

Taunga: 523

MARCEL BERNANOISE1

I. Te Haurongo Matau

Tuhinga

     Tuhinga o mua Giadinh [Gia Định] kei te rawhiti o Cochin-Haina ka toro i te awa Saigon [Sài Gòn] mo te tawhiti o te 100 kiromita, mai i te rohe o te kawanatanga o Tayninh [Tây Ninh] ki te kokoru o Ganh Rai, kei te Rawhiti. Nga taone o Saigon [Sài Gòn] a Cho Lon [Chợ Lớn] i pa ki te kawanatanga o Giadinh [Gia Định], kua wehea atu i a raatau mai i te wa i riro ai ratou i nga taone Taone Ko te rohe nui o te kawanatanga he nui ake i te 180.000 heketea.

    Ko nga kawanatanga kei te rohe Giadinh [Gia Định]:: ki te raki, ko te kawanatanga o Tudaumot [Thủ Đầu Một], ki te rawhiti, nga kawanatanga o Bienhoa [Hoa Hoà] a Baria [Bà Rịa]; ki te tonga me te hauauru, nga kawanatanga o Gocong [Ko Kông], Cho Lon [Chợ Lớn] a Tayninh [Tây Ninh].

II. Geography Whakahaerenga

    I te upoko o te kawanatanga (rite ki era atu kawanatanga o Cochin-China) kei reira te kaiwhakahaere matua o te kawanatanga, i tautokohia e tetahi kaiwhakahaere-kaiwhakahaere, e tohu ana ia ia i te wa e tika ana, i raro i te mana o te Kawana o te Koroni. Ko te rangatira o te kawanatanga ka tautokohia e te kaunihera tohutohu, e kiia ana ko te kaunihera o te kawanatanga, a i raro i nga whakahau tere a te kaiwhakahaere ko nga kaiarahi whakahaere, ko nga rangatira me nga tumuaki rangatira o nga kaikeri, me nga Mayors o nga takiwa. Tuhinga o mua Giadinh [Gia Định] e 4 nga hoia (Govap [Gò Vấp], Thuduc [Thủ Đức], Hocmon [Hốc Môn], Nhabe [Nhà Bè]), 17 kohinga me nga rohe 166.

III. Horowhenua Tohaoha

Tuhinga

    Tuhinga o mua Giadinh [Gia Định] ka wehea kia rua nga paits motuhake. a) Ko nga rohe teka iti kei roto i te taapapa o te awa o Saigon, e ahu mai ana Saigon [Sài Gòn] ki te moana. b) Ko nga rohe onepu iti e takoto ana Saigon [Sài Gòn] ki nga rohe o nga kawanatanga o Tayninh [Tây Ninh] a Bienhoa [Hoa Hoà]. Ko enei waahanga e rua e pa ana ki nga rohe ahuwhenua motuhake e rua mo te taha o o raatau hua. Ko nga rohe noho iti ko te nui o te whakatipu raihi. Engari ko nga rohe e tata ana ki te moana, e waipuke ana i te wai totara me te hipoki i nga ngahere papudal; matua mangroves. Ko nga rohe teitei e tata ana te maara, haunga ki nga rohe o te Cau An Ha [Cầu An Hạ]. Tuhinga o mua Giadinh [Gia Định], Koko [Haere Vấp], Tutuki [Thủ Đức] a Hopono [Hốc Môn], he nui rawa te wahanga o te whenua ki nga riapene iti, a kua whiwhi pai ia. Ko te tipu nui ko te raihi, te huka me te tupeka. Ko te tipu o te raihi kei te heke haere i ia tau, me te whai waahi mo te whakato i te tiihi o te huka me te tupeka. I waenga i te maara tuarua ko te maakete maakete, ko nga hua ka ngawari te maka atu ki nga maakete o Saigon [Sài Gòn] a Cho Lon [Chợ Lớn], he rimu hua-rakau, ki te kānga, te paoa-kumara, nikau kāpeti, tea, koko, pepa, me etahi atu, ko tetahi o nga mea nui o te taonga ahuwhenua ko te hevea tino nui (rapa) whakato.

MAHI

    He tohu tenei na te maha o nga miihini hiko me te korehau whakakorekore, na nga taonga whakapaipai huka ano hoki, etahi mira, etahi taera me etahi oko. He, ano, he puranga maana me te papamuri, pepa mira, me nga otaota nui kei Tutuki [Thủ Đức], me te umanga ika kei runga i te takutai.

Nga Rori me nga KAUPAPA

    Tuhinga o mua Giadinh [Gia Định] he mahinga kupenga nui mo nga rori, neke atu i te 500 km. Tuhinga o mua, neke atu i te 1200km. o nga tiriti tuawhenua, kaore ano hoki he papa rerenga. I ahu te whenua mai i te rerewha mai Saigon [Sài Gòn] ki Nhatrang [Nha Trang] (Annam [He ingoa]), na te huarahi hiko mai i Saigon [Sài Gòn] ki Govap, me te ara hikoi i Govap ki Hocmon, a ka Koko [Haere Vấp] ki Laithieu [Lai Thiêu] (Tawhakatoto). He maha nga ratonga motuka motuka ano hoki o te kawanatanga. Waihoki, ko te kawenga ma te wai e whakapumautia e te "Messageries Fluviales" kamupene o Cochin-China, i waenga i Saigon [Sài Gòn], Cape St Jacques me Baria [Bà Rịa], karanga i He Thit [He Thít] a Cangio [Ka taea e Gio].

NGA MAHI

    Kaore rawa tetahi mea e tino whakaarohia ana mo tenei kaupapa. He ruarua noa nei nga korero mo te tirotiro: 1) Ko te whakamaharatanga o te French i hangaia i Chi Hoa [Chí Hoà], hei whakamaharatanga mo te pakanga o taua ingoa. 2) Ko te urupa o te rangatira o te rangatira a Lareniere o te hoia French, i tata ki te Tayninh [Tây Ninh] rori. 3) Te urupa o te Pihopa o Adran, na te emepera i hangaia Gia Long [Gia Long], hei whakaaturanga mo te mauruuru pono ki a Monseigneur Pigneau de Bahaine. 4) Te pagoda me te urupa o Le Van Duyet [Tena koa], ka kiia ko te Eunuka Nui, ko te Māui o te emperor me tana kāwanatanga Annamite o Cochin-China (te anga atu ki te taone nui o Giadinh [Gia Định]). 5) Te urupa o Le Van Phong [Le Van Phong], teina o Le Van Duyet [Tena koa] (i te kainga o Tan Son Nhut [Tân Sơn Nhứt]). 6) Te urupa o Vo Tanh [Võ Tánh], he Kaihokoi ano hoki Gia Long [Gia Long] (i roto i te kainga o Phu Nhuan [Phú Nhuận]). 7) Te urupa o Vo Di Nguy [Võ Kei Nguy], hoa i roto i nga ringa o Gia Long [Gia Long] (i te kainga o Phu Nhuan [Phú Nhuận]).

VI. History

    Giadinh [Gia Định] ko te ingoa i hoatu e nga Annamite tuatahi ki tera waahanga o te whenua na te awa Saigon [Sài Gòn] ka rere. I muri mai, i te emepera Gia Long [Gia Long] na te mana i hoatu taua ingoa ki te katoa o te rohe i waenga i nga awa o Saigon me Mekong, a ko Saigon te pa nui. Whai muri Minh Mang [Minh Mạng], i te wa e whakariterite ana i raro iho o Cochin-China, i tukuna e ia taua ingoa ki te kawanatanga kei roto i nga rohe o nga rohe o enei ra. Tayninh [Tây Ninh], Cho Lon [Chợ Lớn], Gocong [Ko Kông], me tetahi waahanga o te rohe o Te pani [Taan An]. Ko tenei kawanatanga te pupuri i tona ingoa i nga tau tuatahi o te noho a nga iwi o French, engari mai i te tau 1871, ka pa mai ki nga rereketanga o te rohe. I whakahekehia te rahi ki tona rahi o naianei, ko te kawanatanga te ingoa i tapaina ki te ingoa o te taone nui: Superintendance of Saigon [Sài GònTuhinga o mua Saigon [Sài Gòn]. I te 1874 ka nekehia nga upoko o te rohe ki te Binh Hoa Xa [Bình Hoà Xá], he kainga i te tuawhenua, kei te taha maui o te awa o 'Avalanche »a kei tenei wa ko te rangatira nui o te kawanatanga. Ka mutu, mai i te 1889, kua whakarerekehia te whakatuatanga rohe ki tera rohe. Ki te kore e pa ki nga korero o mua mo te noho o te koroni na te French, ka kiia pea ko te hitori o te kawanatanga o Giadinh [Gia Định] Kei te hono whanui me te hitori o Cochin-China. Kua whakamaramatia tenei ahuatanga e te ahuatanga o te ao i te rohe o te awa Saigon [Sài Gòn].

BAN TU THƯ
12 / 2019

FAKATOKANGA:
1: Marcel Georges Bernanoise (1884-1952) - Ko Painter, i whanau i Valenciennes - te rohe raki o France. Whakarāpopototanga o te koiora me te umanga:
+ 1905-1920: Ko te mahi i Indochina me te kaiwhakahaere mo te Kawana o Indochina;
+ 1910: Kaiako i te Kura Rawhiti o France;
+ 1913: Ko te ako i nga mahi toi taketake me te whakaputa i nga tuhinga o nga kairangahau;
+ 1920: I hoki ia ki France me te whakarite whakaaturanga toi i Nancy (1928), Paris (1929) - nga whakaahua mo Lorraine, Pyrenees, Paris, Midi, Villefranche-sur-mer, Saint-Tropez, Ytalia, me etahi taonga whakamaharatanga mai i Te Rawhiti;
+ 1922: Te whakaputanga pukapuka mo te Whakapaipai Toi i Tonkin, Indochina;
+ 1925: I wikitoria he taonga nui i te Whakakitenga Koroni i Marseille, me te mahi tahi me te kaihoahoa o Pavillon de l'Indochine ki te hanga huinga o roto rawa;
+ 1952: Ka mate i te 68 tau me te maha o nga peita me nga whakaahua;
+ 2017: Ko tana kohinga peita i angitu i whakarewahia e ana uri.

WHAKAPUAKANGA:
◊ Pukapuka “Tuhinga o mua”- Marcel Bernanoise - Hong Duc [Hồng Đức] Kaikauwhau, Hanoi, 2018.
wikipedia.org
◊ Nga porangi me te whakarangatira o nga kupu Vietnamese kua whakauruhia ki roto i nga tohu tuukapuka - i tautuhia e Ban Tu Thu.

Tirohia MORE:
CHOLON - La Cochinchine - Wahanga 1
CHOLON - La Cochinchine - Wahanga 2
SAIGON - La Cochinchine
BIEN HOA - La Cochinchine
THU DAU MOT - La Cochinchine
COCHINCHINA

(Toroa wa 2,395, 1 haerenga i tenei ra)