Ko te Hapori GIA RAI o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam

Taunga: 666

    Ki te 350,766 taupori, ka noho te GIA-RAI ki te aro ki Gia Lai Propinsi1, he waahanga i roto i Porowini Kon Turn2 ki te raki Te Kaainga o Lak Lak3. Nga mahere hapori a GIA RAI o etahi roopu rohe: Ki a Buan, Mthur, Hdrung, Chor a Arab. To ratou reo, tata ki te reo o te E De, Cham, Ra Giai a Ko Chu Ru, no te Malayo-Poronihia rōpū.

    Ko te GIA RAI e whakapono ana kei te noho tonu o Giang (genies) me te pupuri i nga tikanga maha e pa ana ki nga punaha i roto i te ao me te hanga ra. Ko te nuinga kei te noho maatau ki te maara tupuhi. Ko te raihi noa te kai totika. He ngawari nga taputapu ahuwhenua, tae atu ki nga machetes, cleavers, hoes, me te keri rakau rakau. Whanau ake te tane. I mua, ka huaki te GIA RAI i nga kaakaariki me te maha o nga hoiho nui. He maamaa nga tane ki te kete, me nga wahine ki te whatu kakahu. Ko te hopu, te kohikohi me te hii ika he mahinga ohaoha.

    Ko te GIA RAI e noho ana i nga kainga kainga (whakaaro or momo). Kei kona nga whare me nga whare iti, engari ko nga mea katoa ka hangaia ki te taha o te tomokanga me te tatau o te tomokanga e anga ana ki te raki. Ko te rangatira o te kainga me nga kaumatua te mana nui me te whai waahi nui ki te whakahaere ngohe. He kainga hapori kei ia kainga e kiia ana kei te raki.

    Kua tangohia te punaha whaea. He waatea te uwha ki te kowhiri i o ratau hoa rangatira ki te whakatau i to raua marenatanga. I muri i te marena, ka noho te tane ki te whanau a tana wahine, kaore he taonga i ona maatua. Engari, ko nga tamahine, whai muri i te marenatanga, kaore e noho tahi me o ratau maatua, ka koa ki te rangatiratanga. Ka tapaina e nga tamariki te ingoa whanau o to ratou whaea. I roto i te hapori, he mahi nui ta te tane engari i roto i te whanau, he pai ki nga waahine nga mea nui. I nga ra onamata, i nehua tetahi tupapaku ki te urupa kotahi me nga whanau o tona whakapapa. I tenei ra, kaore tenei tikanga i te rongonui.

    Ko te GIA RAI kua tino mohio ki nga waahanga tawhito o tenei Dam Di di san (Ka haere a Dam Di ki te hopu) me te Xinh Nha. Taonga puoro rongonui. T'rung tung-nung a Klong-put. Ko enei taonga tuku iho e hono tata ana ki te koiora a te iwi. I waiatahia nga waiata me nga kanikani i nga huihuinga a te whanau, i te kaainga ranei, mai i te tamarikitanga tae atu ki te koroheketanga.

Gia Rai whare whare - Holylandvietnamstudies.com
Whare Komihana GIA RAI (Source: VNA Publisher House)

Tirohia MORE:
Te HUAHI o 54 HUARAU RUU KI Vietnam - Wahanga 1.
Ko te Hapori BA NA o nga roopu 54 Iwi I Vietnam.
Te Hapori BO Y o nga roopu 54 Iwi I Vietnam.
Te Hapori BRAU o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam.
Te Hapori BRU-VAN KIEU o nga roopu 54 Iwi i Vietnam.
Ko te Hapori CHO RO o 54 roopu Iwi I Vietnam.
Te Hapori CO HO o 54 roopu Iwi I Vietnam.
Ko te CONG Hapori o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam.
Ko te Hapori CHUT o nga roopu e 54 o Vietnam.
Ko te Hapori CHU RU o nga roopu 54 Iwi I Vietnam.
Ko te Hapori CHAM o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam.
Ko te Hapori DAO o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam.
Te Hapori GIAY o te 54 nga roopu Iwi i Vietnam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo): CONG DONG 54 Dan toc Viet Nam - Phan 1.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi BA NA trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi BO Y trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi BRAU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi BRU-VAN KIEU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi CHO RO trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi CHAM trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi CHU RU trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi CHUT trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi CONG trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi DAO trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi GIAY trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
Version Putanga Vietnamese (vi-VersiGoo) me te Tukutuku-Reo (Tukutuku-Ororongo):  Nguoi GIA RAI trong Cong dong 54 Dan toc anh em o Viet Nam.
◊ etc.

BAN TU THU
07 / 2020

NOTES:
1 :… E whakahou ana…

FAKATOKANGA:
◊ Puna me nga Whakaahua:  54 Rōpū Matatiki kei Vietnam, Thong Tan Publisher, 2008.
◊ Ko nga tuhinga tuhi me nga tuhinga panui katoa i whakaritea e Ban Tu Thu - tiwhaivietnamhoc.com

(Toroa wa 2,230, 1 haerenga i tenei ra)